🪼 Asc H Czy To Rak
AsC is expressed as the total of AsCus and AsC -cannot exclude High grade squamous Intraepithelial lesion (HsIl) (AsC-H) (16) (17)(18). The recommended AsCus/sIl ratio is 2 to 3 in different
Znamená ASC-H na Pap stere rakovinu? Nie. ASC-H neznamená rakovinu. Môže to však znamenať, že prekancerózny stav tzv skvamózna intraepiteliálna lézia vysokého stupňa (HSIL) môže byť prítomný vo vašom krčku maternice. Z tohto dôvodu môže váš lekár odporučiť následný Pap ster, aby sa vylúčila prítomnosť HSIL
Cytologia jest badaniem przesiewowym (skriningowym), to znaczy, że jej celem jest wykrywanie choroby (chorób szyjki macicy) przed wystąpieniem objawów lub zmian przedchorobowych (surogatów choroby) oraz kontrola stanu zdrowia populacji. Wynik badania cytologicznego nie stanowi rozpoznania, może natomiast być podstawą dalszej diagnostyki
mortaliteta raka vrata maternice diljem svijeta. To je dijagnostički postupak pri kojem se s površine cerviksa uzima uzorak stanica, koji se potom razmaže na predmetno staklo, fiksira i oboji metodom koja je dobila naziv po svom osnivaču G. N. Papanicolau. Tako obrađeni razmazi analiziraju se uz pomoć svjetlosnog mikroskopa (5).
What does ASC-H mean? A finding of abnormal cells in a Pap test. It means there are abnormal squamous cells in the tissue that lines the outer part of the cervix. ASC-H may be a sign of a high-grade squamous intraepithelial lesion (HSIL), which may become cervical cancer if untreated.
Jor-El escaped and flew to the codex's location on his loyal war kite mount, H'Raka, and took it back with him to his homestead. There, he combined it with his son's DNA. General Zod entered and demanded that the codex be returned to him. Upon the revelation that Jor-El and Lara had a naturally-born child and that the codex was with him, Zod
Populations Used to Develop Risk Estimates and to Validate Risk Estimates. The main data source used to develop risk-based management was an update of the Kaiser Permanente of Northern California (KPNC) study that was previously used to inform the 2012 guidelines. 3,4 The KPNC membership is demographically similar to that of the US census-enumerated population in the Bay Area Metropolitan
A protože Rak je tolik zranitelný a citlivý na citové vzpomínky nacházející se v jeho okolí, můžete snadno vstřebat cizí karmu, aniž abyste to tušili. Když se snažíte dosáhnout pocitu bezpečí a domova mimo sebe sama, máte sklon živit a opakovaně kolem sebe vytvářet problémy druhých.
hepatocellular carcinoma, hepatocellular carcinoma, malignant hepatoma are the top translations of "Rak wątrobowokomórkowy" into English. Sample translated sentence: Rak wątrobowokomórkowy (HCC) jest trzecią co do częstości przyczyną zgonu na choroby nowotworowe na całym świecie. ↔ Hepatocellular carcinoma (HCC) is the third leading
Rak – ASC Štír. Vodní živel, který se tu zdvojuje, se podepisuje na citlivém vnímání veškerých signálů, které se kolem tohoto jedince vyskytují. V lásce jde hodně do hloubky a umí prožívat každý vztah naplno. V práci je spolehlivý a neodchází od rozpracovaných projektů.
Va rog sa imi spuneti daca prezenta ASC-US indica SIGUR HPV si daca e risc de cancer. Mai jos sunt concluziile din buletinul de analiza. Frotiu cu prezenta de celule scuamose atipice cu semnificatie nedeterminata ( ASC-US ),ce include celule de tip superficiale si intermediare, cu nuclei usor crescuti in dimensiuni ( X 2,5-3 ), hipercromi
Cytologia cienkowarstwowa,czyli cytologia LBC to najlepsza metoda na wykrywanie raka szyjki macicy. W przeciwieństwie do tradycyjnej cytologii wymaz z szyjki macicy nie jest osadzany na szkiełku, lecz w specjalnym płynie nośnikowym. To gwarantuje czułość i dokładność w baniu cytologicznym LBC. Cena badania wynosi około 80 złotych
NUnlTLy. Późne objawy raka szyjki macicy to przede wszystkim nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, krwawienia po stosunku czy upławy, które mogą być mylone z infekcją intymną. Najlepszą profilaktyką dla kobiet jest cytologia. Czas na rachunek sumienia – kiedy ostatnio ją robiłaś? Rak szyjki macicy nazywany jest cichym zabójcą kobiet. Skąd to porównanie? Wynika z tego, że nowotwór ten bardzo długo nie daje żadnych objawów. A gdyby był rozpoznany w tym pierwszym, bezobjawowym okresie, to u ponad 90% kobiet można by uzyskać pełne wyleczenie. Spis treści: Objawy raka szyjki macicyJak często wykonywać cytologię?Jak przygotować się do pobrania cytologii?Cytologia w ciąży Objawy raka szyjki macicy Późne objawy raka szyjki macicy to przede wszystkim nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, krwawienia po stosunku, upławy, które niekiedy są mylone z infekcją intymną (i miesiącami leczone lekami bez recepty – bez wizyty u ginekologa). Długo by tłumaczyć, ale między innymi dlatego uważam, że leki na infekcje pochwy nie powinny być dostępne bez recepty, ponieważ zaburzają one naszą czujność onkologiczną). Zachorowalność na raka szyjki macicy w Polsce w latach 2008-2010 w zależności od wieku Zapamiętaj – jeżeli masz nieprawidłową wydzielinę z pochwy i krwawienia, pierwsze co należy zrobić to udać się do ginekologa lub położnej i wykonać cytologię szyjki macicy. Nie dlatego, że cytologia powie nam coś o infekcji, nie! – cytologia zasadniczo nie mówi nic o rodzaju infekcji, ale pomoże nam wykluczyć najbardziej niebezpieczną przyczynę nieprawidłowej wydzieliny z pochwy. Oczywiście, jeżeli masz aktualną cytologię szyjki macicy to szanse, że wydzielina jest wynikiem inwazyjnego raka szyjki macicy – są małe. Więc nie panikujmy. Jak często wykonywać cytologię? Tu zaczynają się ogromne schody. I szczerze, na to pytanie nie da się odpowiedzieć tak jednoznacznie. Chciałabym Wam powiedzieć – róbcie cytologię raz na rok to na pewno będzie ona zawsze aktualna. Jest w tym ziarno prawdy – i jest to całkiem dobre podejście. Stosowane przez sporą część ginekologów w Polsce. Dlaczego nie przez wszystkich – zapytacie? Bo nie ma żadnych oficjalnych wytycznych, że cytologię trzeba wykonywać raz na rok u zdrowej, nieobciążonej kobiety. Obecnie obowiązujące wytyczne odnośnie badań profilaktycznych raka szyjki macicy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników – pozwalają nawet na badania przesiewowe raz na 5 lat (!), jeżeli zarówno wynik cytologii i badanie DNA HPV jest prawidłowe. Z drugiej strony według programu profilaktyki raka szyjki macicy ustalonego przez Narodowy Fundusz Zdrowia – profilaktyka raka szyjki macicy to cytologia raz na trzy lata u kobiet między 25. a 59. rokiem życia. O badaniach DNA HPV nie ma wzmianki. Jedno co musicie wiedzieć to, to że te powyższe wytyczne dotyczą programu skriningowego, czyli badań w populacji kobiet bez objawów. Jeżeli ginekolog uzna za konieczne to może pacjentce (w ramach NFZ) pobierać cytologię nawet na każdej wizycie. Czy to ma sens, to już inne pytanie. Aktualizacja na 2022 rok W grudniu 2021 roku pojawił się „Schemat postepowania w screeningu Raka Szyjki Macicy (RSM)” opublikowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników. Diagnostykę oparto przede wszystkim: na cytologii (klasycznej lub preferowanej na podłożu płynnym), genotypowaniu HPV. (W Polsce niestety nie rozpowszechniła się cytologia na podłożu płynnym, a część badań z poniższych schematów nie jest refundowana przez NFZ. Miejmy nadzieję, że ulegnie to niedługo zmianie). Postępowanie podzielono według wieku pacjentek: dla kobiet przed 30. rokiem życia, nadal najistotniejsze jest wykonywanie cytologii co 1-3 lata zależnie od uprzedniego wyniku,dla kobiet pomiędzy 30. a 70. rokiem życia zalecane jest wykonywanie tzw. Co-Testu, czyli jednoczesnego oznaczenia cytologii i statusu HR-HPV (co 1-3 lata ). Co to takiego ta cytologia płynna? Cytologia – może być wykonana na dwa sposoby: cytologia klasyczna – „na szkiełko”,cytologia płynna – komórki z szyjki macicy są transportowane do laboratorium w specjalnym płynnie. Cytologia płynna – ma tę zaletę, że można z tego materiału również wykonać typowanie DNA HPV oraz w razie konieczności barwić komórki na różne sposoby. Daje to nieco większe możliwości diagnostyczne. Ale zasadniczo z analiz wynika, że oba rodzaje cytologii mają podobną czułość w rozpoznawaniu zmian dysplastycznych w przebiegu raka szyjki macicy. Typowanie HPV, u kogo jest zalecane? To również nie jest najprostsze pytanie, bo są różne schematy badań. Na pewno zaleca się typowanie HPV u kobiet, u których cytologia wyszła nieprawidłowo – ASC-US, ASC-H, LSIL, HSIL. Czułość cytologii Część z Was pewnie się już pogubiła i myśli sobie: „Dobra Nicola nie mieszaj tylko powiedz, jak często Ty wykonujesz badania, znając te wszystkie wytyczne?”. No więc odpowiedź brzmi – cytologię wykonuję u siebie – oczywiście nie sama sobie 😉 raz na rok. I jest ku temu tylko jeden powód – ponieważ czułość cytologii w najlepszym wypadku (najlepiej pobrany materiał, dobrze przechowany, odpowiednie laboratorium i doświadczony lekarz opisujący badanie) – sięga 70%. Na szczęście rak szyjki macicy jest nowotworem, który rozwija się wiele lat. Więc załóżmy, że jednego roku go nie rozpoznamy – a szanse są niestety większe niż 30% (tak wiem, to przerażające) – to wtedy wykonując badanie raz w roku, załapiemy go prawdopodobnie jeszcze na etapie, kiedy będzie można go skutecznie leczyć. Mam świadomość, że taka częstotliwość nie jest uwzględniona w oficjalnych wytycznych, ale wiem też, że wiele autorytetów z dziedziny ginekologii ma takie same zdanie, dlatego odważyłam się to napisać – zresztą od nich takie myślenie zaczerpnęłam. Warto podkreślić, że robiąc badanie raz na rok – na pewno sobie nie szkodzicie, co najwyżej z Waszego domowego budżetu ubędzie 50 zł (bo mniej więcej tyle kosztuje klasyczna cytologia szyjki macicy wykonana prywatnie). Tyle słowami wstępu a teraz przejdźmy do konkretnych pytań i odpowiedzi, spraw które Was nurtują odnośnie cytologii. Odpowiednia szczoteczka cytologiczna Powody, dla których cytologia powinna być pobrana specjalną szczoteczką (poniżej możecie zobaczyć, jak wygląda) a nie wacikiem zasadniczo wskazujemy dwa: tylko tym sposobem pobierzemy komórki zarówno z kanału szyjki macicy jak i z tarczy,aby uzyskać dużą (wystarczającą) ilość komórek do oceny trzeba użyć szorstkiego narzędzia, które nie dotyka a nieco narusza ciągłość tkanki. Wytłumaczyłam Wam to dokładnie w tym filmie. Co zrobić jeżeli lekarz pobiera wacikiem a nie szczoteczką? Tego nie wiem. Ale pozwolę sobie zacytować tu mojego szefa, mój ginekologiczny autorytet – odpowiedź brzmi: „zmienić lekarza”. Bo wytyczne już od 2006 roku są jednoznaczne, że cytologia szyjki macicy musi być pobierana specjalnym do tego narzędziem a nie wacikiem. Jak przygotować się do pobrania cytologii? Do cytologii nie trzeba się specjalnie przygotowywać, wskazana jest normalna codzienna higiena przed badaniem. Nie wolno płukać lub myć pochwy wewnątrz (nie wolno tego robić nigdy ale przed cytologią to już absolutnie). Na 48 h przed nie wolno współżyć ani stosować leków dopochwowych. Co do dnia cyklu to, czasami się mówi aby było to co najmniej 5 dni po i 5 dni przed miesiączką – niestety ciężko tak idealnie trafić – więc prawda i rzeczywistość jest taka, że cytologię można wykonać każdego dnia cyklu kiedy nie ma miesiączki. U kobiet po menopauzie, nabłonek pochwy oraz szyjki macicy jest zanikowy – dlatego warto rozważyć przygotowanie komórek do badania stosując miejscowo probiotyki i estrogeny (jest to decyzja waszego lekarza indywidualnie dopasowana do konkretnej pacjentki). Cytologia w ciąży Według polskich wytycznych PTG oraz refundacji NFZ, każda kobieta w ciąży powinna mieć pobraną przynajmniej raz cytologię. Zazwyczaj robi się to na jednej z pierwszych wizyt, ale można pobrać i w drugim lub trzecim trymestrze, jeżeli kobieta dopiero wtedy się zgłosi na wizytę. Zatem w ciąży nie dość, że można to wręcz trzeba pobierać cytologię. Wszystko dlatego, że rak szyjki macicy rozpoznany w ciąży niestety przebiega bardziej agresywnie i wczesna diagnostyka jest tu kluczowa. W trakcie laktacji czyli podczas karmienia piersią można pobierać cytologię. Pamiętam, komentarz mojego szefa na moim Facebooku “mamaginekolog” – jakiś rok temu (a pan profesor W. bardzo rzadko komentuje, więc to było coś!). Jedna z Was napisała, że lekarz nie chce jej pobrać cytologii, bo ona karmi, karmiła już półtora roku i nie chciała jeszcze kończyć karmienia – wiecie co Profesor odpisał? – „Zmień lekarza”.Zatem jeżeli karmisz i w tym okresie przypada termin, aby wykonać cytologię to można to badanie wykonać. Zazwyczaj pobieram cytologię około pół roku po porodzie – dlaczego? Bo wtedy przypada mniej więcej rok od ostatniej cytologii (tej wykonanej na początku ciąży) i nabłonek szyjki macicy jest już zregenerowany po porodzie – ale ponownie, to żadne oficjalne wytyczne. Jeżeli jest taka konieczność (np. cytologia w ciąży była nieprawidłowa) to można cytologię pobrać już na wizycie po połogu, czyli 6 tygodni po porodzie. PS. Za pomoc przy napisaniu tego artykułu dziękuję fanatyczce chorób szyjki macicy wspaniałej lek. Magdalenie Grocheckiej. Dziękuję również lek. Martynie Szopie-Krupińskiej, która uaktualniła dla Was wszystkie dane i wytyczne, to dzięki niej materiał zyskał dodatkowy edukacyjny wymiar.
Odebrałam właśnie wynik z cytologi. Niestety nie jest on dobry. HSIL, zmiany śródnabłonkowe wysokiego stopnia, mogące odpowiadać CIN2, CIN3/CIS (dysplazji średniego i dużego stopnia). Jak to rozumieć? Cy to rak? Dodam, że mam 29 lat i jeszcze nie rodziłam. Wynik badania jest nieprawidłowy i wskazuje na konieczność przeprowadzenia dokładniejszych badań, w tym kolposkopii oraz najprawdopodobniej pobrania wycinków i zbadania ich. Dopiero badanie histopatologiczne wykaże, jakiego typu są zmiany. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza. Inne porady tego eksperta
Wyniki badań cytologicznych opisywane są obecnie wg systemu Bethesda. Grupy, do których przyzwyczajone były i pacjentki i lekarze, zastąpił dokładny opis stwierdzonych zmian. O to, co oznaczają poszczególne stopnie w skali Bethesda, jakie jest postępowanie i jakie rokowanie w każdym z nich mówi ginekolog, dr n. med. Grzegorz Południewski. fot. LSIL to widoczna w preparacie cytologicznym zmianaśródpłaskonabłonkowa małego stopnia, najczęściej związana z infekcją HPV. Co to jest system Bethesda i czym różni się od stosowanego poprzednio systemu Papanicolau? System Bethesda znacząco zmienił jakość odczytu cytologii. Wprowadził wiele pośrednich etapów rozpoznań, które do tej pory były wrzucone do jednej grupy w systemie Papanicolau. Teraz ocena jest mocno ukierunkowana na rozpoznanie infekcji wirusowych, w tym zakażeń onkogennym wirusem HPV. Rozpoznanie tego wirusa daje szanse na leczenie bądź usunięcie zmian i w konsekwencji zmniejszenie ryzyka nowotworowego. W systemie Bethesda rozpoznaje się również inne infekcje np.: kandydozę pochwy, chlamydiozę, czy zakażenie wirusem opryszczki pospolitej (HSV), czego nie było w poprzedniej ocenie cytologii. Warto również zwrócić uwagę, że w systemie Bethesda ważna jest ocena preparatu. Jeżeli preparat nie spełnia pewnych kryteriów diagnostycznych to nie podlega ocenie, ponieważ nie jest wiarygodny. W systemie Papanicolau tego nie było. Co oznaczają poszczególne stopnie w skali Bethesda? W skali Bethesda mamy następującą klasyfikację obrazu cytologicznego: FI – wynik prawidłowy, bez cech śródnabłonkowej neoplazjii i raka ASC-US – nieprawidłowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego (znajdującego się w pochwie) o nieokreślonym znaczeniu (najczęściej zmiana związana jest z przewlekłym procesem zapalnym) ASC-H – nieprawidłowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego, nie można wykluczyć zmian śródpłaskonabłonkowych dużego stopnia LSIL – zmiana śródpłaskonabłonkowa małego stopnia, określana też jako CIN I. Najcżęściej związana z infekcją HPV HSIL – zmiana śrópłaskonabłonkowa dużego stopnia, czyli dysplazja w nabłonku wielowarstwowym płaskim oznaczana jako CIS,CIN II i CIN III. CIN III to dysplazaja dużego stopnia. Czy w przypadku nieprawidłowych wyników cytologii, konieczne są dodatkowe badania? Ważnym badaniem uściślającym kierunek leczenia jest kolposkopia. Badanie to pozwala ocenić podłoże zmiany, obecność nieprawidłowych naczyń oraz określić miejsce ewentualnego pobrania wycinka. Innym badaniem, jest pobranie wycinka, czyli usunięcie fragmentów tkanek i poddanie go ocenie histopatologicznej. Często jest to jednocześnie postępowanie lecznicze, ponieważ pobiera się całą zmianę. Jakie jest postępowanie w poszczególnych wynikach cytologii (ASC-US, LSIL, itd.)? Zmiany typu ASC-US, a nawet CIN I, czyli małe zmiany dysplastyczne poddaje się leczeniu zachowawczemu, bez konieczności ingerencji chirurgicznej, ponieważ są to zmiany zapalne o różnym stopniu nasilenia. W przypadku zmian o charakterze HSIL, czyli CIN II, CIN III musimy liczyć się z dysplazją dużego stopnia, która powinna być leczona chirurgicznie. Te zmiany wymagają dalszej, dokładnej diagnostyki. Ponadto wskazana jest weryfikacja kolposkopowa, na tej podstawie możemy wypracować konkretną decyzję, np. o pobraniu wycinka, czy zabiegu usuwającym te zmiany z szyjki macicy. Warto zwrócić uwagę, że zmiany z dysplazją dużego stopnia nie oznaczają, że znajdują się tam komórki nowotworowe. Czy zdarza się, że zmiana jest wycięta, podczas, gdy nie powinno się jej ruszać? Czasami mamy do czynienia z postępowaniem na wyrost, ale ono nie szkodzi, bo są to zabiegi oszczędzające. Jedynym zabiegiem, który może spowodować komplikacje jest amputacja szyjki macicy – częściowa lub częściowa. Może odbić się ona na funkcji macicy, czyli zwiększać ryzyko poronień i porodów przedwczesnych, ze względu na uszkodzenie aparatu mięśniowego szyjki. Nie oznacza to jednak, że taka pacjentka nie będzie mogła mieć dzieci. Każdego roku mam 2-3 pacjentki po amputacji szyjki, które rodzą dzieci. Czy infekcję HPV możemy leczyć? Nie ma leków likwidujących wirusa HPV. Infekcje HPV są bardzo częste, dotyczą 40-50 proc. populacji. Jednak niebezpieczne są tylko te infekcje, które mają charakter przewlekły. Wtedy wirus HPV przez długi okres czasu egzystuje w nabłonku, powodując zmiany dysplastyczne o charakterze średniego i dużego stopnia. W wielu wypadkach może dojść do samowyleczenia, wtedy nabłonek ulega złuszczeniu i wszystko wraca do normy, a infekcja HVP może pozostać, ale nie musi. Dzięki leczeniu przeciwzapalnemu możemy zapobiegać rozwinięciu się infekcji przewlekłej. Czy kobiety zakażone wirusem HPV mogą się szczepić przeciwko niemu? Mówi się, że szczepić powinno się młode dziewczęta, przed rozpoczęciem współżycia… To prawda, szczepić należy się przed zakażeniem wirusem HPV, najlepiej przed rozpoczęciem życia seksualnego. Są jednak prowadzone badania np. w Australii, gdzie szczepi się całą populację. Wstępne wyniki pokazują, że osoby, które miały nawet kontakt z wirusem i są zaszczepione, mają znacząco mniejsze ryzyko powstawania zmian CIN II i CIN III ze względu na obecność przeciwciał. Jest to wtedy tzw. szczepienie terapeutyczne. Jakie są rokowania pacjentek w poszczególnych wynikach cytologii? We wszystkich przypadkach rokowania są bardzo dobre. Nawet w przypadku stwierdzenia obecności komórek nowotworowych, gdyż wyleczalność wynosi obecnie 95-98 proc. Większy problem jest jedynie w wypadku inwazji zaawansowanej z naciekaniem, ponieważ efektywność terapii gwałtowanie spada. Dlatego cytologia i system Bethesda mają za zadanie wykrywać zmiany jak najwcześniej, określać typ zmiany i jak najwcześniej doprowadzać do usunięcia tych zmian, które potencjalnie mają szansę na transformację w zmianę nowotworową.
W wyniku cytologii stwierdzono obecność wielowarstwowego nabłonka płaskiego nieokreślonego znaczenia ASC-US wynik dodatni, obecne są komórki podejrzane o cechy dysplazji. Czy to może być rak, czy jest to jakieś zapalenie? ASC-US to nie rak. To wynik badania wskazujący na obecność komórek nieprawidłowych trudnych do jednoznacznej oceny. Takie badanie wymaga najczęściej powtórzenia badania i pobrania kontrolnej cytologii lub wykonania kolposkopii. Postępowanie zależne jest od badania klinicznego. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza. Inne porady tego eksperta
Zmiany na szyjce macicy Zachorowalność na raka szyjki macicy jest istotnym, wciąż utrzymującym się na wysokim poziomie problemem epidemiologicznym. Zmiany przedrakowe rozwijające się w obrębie szyki macicy można wykryć w początkowym etapie rozwoju – na poziomie molekularnym lub komórkowym, w stadium nie dającym objawów klinicznych. Wczesne rozpoznanie daje duże szanse wyleczenia. W tym celu stosuje się szereg badań i testów diagnostycznych, które w połączeniu, pozwalającą z wysoką czułością i swoistością wykryć podejrzane zmiany. Metody diagnostyczne stosowane w skiningu raka szyjki macicy 1) Cytologia cienkowarstwowa realizowana na podłożu płynnym – LBC jest obecnie rekomendowaną metodą diagnostyki cytologicznej. Metoda ta stanowi elementarne narzędzie wykrywające stany przedrakowe i raka szyjki macicy. Pobrany rozmaz cytologiczny z kanału szyjki macicy oraz tarczy części pochwowej umieszczany jest bezpośrednio w pojemniku zawierającym odpowiedni płyn utrwalający. Tak przygotowany materiał poddawany jest w pełni zautomatyzowanej obróbce laboratoryjnej, podczas której zostaje on przefiltrowany, cienkowarstwowo i równomiernie rozprowadzony na szkiełku, a na końcu zabarwiony. Dzięki temu procesowi z rozmazu cytologicznego usuwa się zbędny materiał pozakomórkowy, co pozwala otrzymać wysokiej jakości preparat cytologiczny, znacznie ułatwiający prawidłową jego ocenę i postawienie trafnego rozpoznania. Dodatkowym atutem rozmazów pobranych metodą LBC jest możliwość wykonania na tym samym bazowym materiale komórkowym, uzupełniających i poszerzających diagnostykę, badań molekularnych (testy na obecność wirusa HPV). Cytologia cienkowarstwowa umożliwia również rozpoznanie i ocenę biomarkerów mających zastosowanie w diagnostyce raka szyjki macicy tj. białka p16 i Ki67. 2) Rekomendowanym badaniem uzupełniającym cytologię wykonaną metodą LBC jest test na obecność wirus brodawczaka ludzkiego HPV, przeprowadzany w technologii PCR. Jak wskazują liczne badania, przetrwała infekcja wysokoonkogennych wirusów HPV jest najistotniejszym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Stosowane w profilaktyce testy DNA HPV powinny wykrywać jak najwięcej spośród 14 poznanych wysokoonkogennych genotypów, w tym typ 16. i 18. Zaobserwowano, że obecność przetrwałego zakażenia HPV typem 18. silnie koreluje z rozwojem raka gruczołowego szyjki macicy, natomiast wieloletnia infekcja HPV typem 16. ma istotny wpływ w namnażaniu się atypowych komórek raka płaskonabłonkowego szyjki. Wykonywanie testów wykrywających zakażenie HPV wysokiego ryzyka zalecane jest wśród kobiet w wieku +30, w połączeniu z cytologią, jako narzędzie do weryfikacji nieprawidłowych wyników cytologii – w tym w głównej mierze przy rozpoznaniu ASC-US. U kobiet poniżej 30 nie poleca się wykonywania oprócz podstawowej cytodiagnostyki, dodatkowych testów DNA HPV. Zalecenie to podyktowane jest tym, że większość młodych kobiet przechodzi incydentalne zakażenia wirusem. W większości przypadków infekcja samoistnie mija, nie powodując zmian prowadzących do rozwoju raka. Test DNA HPV pozwala wykryć i zróżnicować typ zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (nieonkogenne, onkogenne w tym wysokoonkogenne). Nie pozwala on jednak rozróżnić infekcji incydentalnej od infekcji przetrwałej, która jest bezpośrednim prekursorem procesów onkologicznych na szyjce macicy. 3) Biomarkery białkowe p16 i Ki67 wykorzystuje się jako pomocnicze narzędzie w diagnostyce trudnych do interpretacji i rozróżnienia zmian w obrębie szyjki macicy. Dodatkowo białko p16 jest pomocne w rozgraniczeniu epizodycznego od przetrwałego zakażenia HPV. W przewlekłym zakażeniu HPV dochodzi do trwałego wbudowania wirusowego DNA do genomu komórki. Na tym etapie rozpoczyna się proces transformacji nowotworowej, co z kolei prowadzi do wzmożonej ekspresji białka p16. Widocznie zaznaczona i obszerna reakcja barwnikowa z przeciwciałem p16 wskazuje na przetrwałe zakażenia HPV oraz toczący się proces przedrakowy. Testy identyfikujące białko p16 i Ki67 można wykonać zarówno na pozyskanym wcześniej materiale cytologicznym, jak i również materiale histologicznym, pobranym w czasie kolposkopii. Przy różnicowaniu zmian łagodnych od rzeczywistych stanów przedrakowych wymagających odpowiedniego leczenia, wykorzystuje się test łączący w sobie dwa biomarkery: p16 i Ki67, co znacznie zwiększa czułość i swoistość wykonywanego badania. W prawidłowych komórkach nabłonkowych szyjki macicy ekspresja białek p16 i Ki67 nie zachodzi lub wykrywana jest w minimalnym zakresie. Zwiększona ekspresja świadczy natomiast o rozwijającym się procesie nowotworowym. Wykonanie tego typu testów pomaga w ustaleniu zmian wysoce podejrzanych, które wymagają pogłębionej diagnostyki i ewentualnego szybkiego wdrożenia leczenia. Ponadto białko Ki67 umożliwia rozróżnienie komórek metaplastycznych (nienowotworowych) oraz atroficznych (zanikowych) od neoplastycznych (nowotworowych) komórek nabłonka szyjki macicy. Śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy – klasyfikacja Obecnie rekomendowaną metodą oceny rozmazów cytologicznych jest skala TBS (The Bethesda System) – tabela 1. Za jej pomocą możliwe jest określenie patologicznych zmian rozwijających się w komórkach nabłonka wielowarstwowego płaskiego i gruczołowego szyjki macicy. System TBS identyfikuje atypowe komórki mogące świadczyć o toczącym się procesie nowotworowym oraz śródnabłonkowe neoplazje szyjki macicy – małego (LSIL), średniego i dużego stopnia (HSIL), prowadzące do rozwoju raka. Rekomendowane postępowanie według ASCCP u kobiet z prawidłowym i nieprawidłowym wynikiem cytologicznym. Poprawny wynik cytologiczny: W przeważającej większości rozmazów cytologicznych wykonywanych w ramach rutynowego skriningu raka szyjki macicy nie rozpoznaje się nieprawidłowości w budowie komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego i gruczołowego. Zgodnie z zaleceniami ASCCP (American Society for Colposcopy and Cervical Pathology) cytologiczne badania przesiewowe u kobiet, które uzyskały kilkukrotnie poprawny wynik, przeprowadza się raz na 3 lata. Dodatkowo u kobiet powyżej 30 u których oprócz standardowej cytologii wykonano test skojarzony na obecność DNA wirusa HPV z wynikiem negatywnym, rekomendowane jest powtarzanie cytologii co 5 lat. Rozpoznanie ASC-US: Wykrycie atypowych komórek płaskonabłonkowych o nieokreślonym charakterze –ASC-US jest najczęstszą diagnozowaną patologią podczas rutynowego badania cytologicznego. Ryzyko przekształcenia się ASC-US w HSIL, czyli w zaawansowany stan przedrakowy jest najmniejsze spośród wszystkich rozpoznań sklasyfikowanych według Systemu Bethesda. W przypadku wykrycia w badaniu cytologicznym ASC-US, preferuje się rozszerzenie diagnostyki w celu doprecyzowania rozpoznania o skojarzony test na obecność DNA HPV. W przypadku negatywnego wyniku testu należy powtórzyć wymaz za 6 miesięcy. Jeśli natomiast test DNA HPV potwierdzi zakażenie wirusem, należy wykonać pogłębioną diagnostykę kolposkopową. Dodatkowo zaleca się wykonanie testu immunocytochemicznego na obecność białek P16 i Ki67. Markery białkowe są szczególnie przydatne w przypadku weryfikacji nieprawidłowych, granicznych rozmazów cytologicznych (głównie ASC-US i LSIL). Jeśli testy na obecność białek wyjdą negatywnie (nie zostaną potwierdzone przemiany nowotworowe) zaleca się powtórzenie kontrolnego wymazu za 3-6 miesięcy i powrót do rutynowego skriningu przy kolejnych prawidłowych wynikach. W przypadku wzmożonej ekspresji białek P16 i Ki67 świadczącej o toczących się procesie kancerogenezy rekomenduje się wykonanie kolposkopii. W razie wykrycia w badaniu kolposkopowym zmian o charakterze HSIL (CIN 2 i CIN 3) należy wdrożyć leczenie. Rozpoznanie LSIL: W przypadku rozpoznania LSIL (neoplazji śródnabłonkowej małego stopnia – CIN 1), zwłaszcza u młodych kobiet poniżej 30 u których w ponad połowie przypadków zachodzi samoistna remisja zmian, należy przeprowadzić wstępną obserwację cytologiczno-kolposkopową trwającą od roku do 2 lat. W grupie młodych kobiet ze zdiagnozowanym LSIL zaleca się powtarzać kontrolne rozmazy cytologiczne w odstępach co 6 miesięcy. Ponadto algorytm postępowania co do zmian typu LSIL jest zbliżony do zaleceń dotyczących ASC-US. Także tutaj preferuje się wykonanie testów skojarzonych, czyli cytologii wraz z testem DNA HPV oraz testu na obecność biomarkerów P16 i Ki67 – w celu wyselekcjonowania kobiet z podwyższonym ryzykiem rozwoju HSIL. W razie nieprawidłowych wyników na etapie diagnostyki podstawowej, zaleca się wykonać kolposkopię, która ma na celu wykrycie zmian wymagających leczenia typu CIN 2 i CIN 3. Rozpoznanie HSIL i ASC-H: Przy rozpoznaniu HSIL (neoplazji śródnabłonkowej dużego stopnia) lub ASC-H (atypowych komórek płaskonabłonkowych o nieokreślonym charakterze z podejrzeniem neoplazji śródnabłonkowej dużego stopnia) zaleca się w pierwszej kolejności wykonać kolposkopię z biopsją zmian mogących wskazywać na rozwój CIN. W przypadku potwierdzenia w badaniu histopatologicznym obecności zmian typu CIN 2 i CIN 3, czyli ewidentnych zmian przedrakowych należy wdrożyć zawsze leczenie. Rekomendowaną formą terapii jest chirurgiczne wycięcie zmian (laserowa konizacja szyjki macicy, konizacja „zimnym nożem”, zabieg LEEP). U kobiet z wykrytym ASC-H i HSIL nie rekomenduje się wykonania dodatkowego testu na obecność DNA HPV. Badanie to w przypadku identyfikacji tego typu zmian nie ma istotnej wartości diagnostycznej i prognostycznej mogącej pomóc postawić ostateczne rozpoznanie. Rozpoznanie AGC: Atypowe komórki nabłonka gruczołowego – AGC mogą pochodzić zarówno z komórek szyjki macicy (endocerwikalne) jak i z endometrium. W celu pogłębienia diagnostyki pozwalającej potwierdzić rzeczywiste zmiany przedrakowe, rekomenduje się w pierwszej kolejności wykonać kolposkopię z jednoczesnym pobraniem wycinka zarówno z kanału szyjki macicy jak i endometrium macicy. W przypadku uzyskania prawidłowego, ujemnego wyniku materiału pobranego w czasie kolposkopii, niewykazującego zmian typu CIN 2 i 3, należy uzupełnić diagnostykę o test skojarzony DNA HPV. Jeśli test nie wykryje zakażenia wirusem HPV, zaleca się powtórzenie kontrolnej cytologii za 12 miesięcy i w przypadku satysfakcjonujących obu wyników powrócić do standardowych badań przesiewowych. Jeśli natomiast z pobranej biopsji, w badaniu histopatologicznym wykryje się CIN 2 lub 3, należy wdrożyć leczenie usuwające zmiany. Rozpoznanie AIS: Raka gruczołowego in situ (przedinwazyjnego) – AIS w rozmazach cytologicznych wykrywa się rzadko. Rak ten rozwija się często w kanale szyjki macicy lub wieloogniskowo, przez co wykonanie badania kolposkopowego nie zawsze daje możliwość skutecznego zlokalizowania komórek neoplastycznych. Leczenie AIS zazwyczaj jest bardziej radykalne niż przy rozpoznaniu średniego i dużego stopnia CIN, ze względu na ograniczoną możliwość określenia granic rakowej zmiany. Histeretomię, jako metodę z wyboru przeprowadza się u kobiet, które zakończyły już prokreację. U kobiet planujących rozród wykonuje się leczenie oszczędzające. W zależności od indywidualnych wskazań wdraża się leczenie chirurgiczne mniej lub bardziej radykalne. Kobiety u których w wyniku leczenia AIS oszczędzono macicę muszą zostać objęte ścisłą kontrolą diagnostyczną. Rozpoznanie raka płaskonabłonkowego i gruczolakoraka: Wykrycie komórek raka płaskonabłonkowego lub gruczolakoraka w rozmazie cytologicznym wymaga zawsze potwierdzenia histopatologicznego. Zaleca się wykonać badanie kolposkopowe z biopsją zmian podejrzanych szyjki macicy lub endometrium błony śluzowej macicy oraz łyżeczkowanie kanału szyjki macicy. W przypadku rozpoznania w badaniu histopatologicznym komórek rakowych należy wdrożyć leczenie, którego celem będzie usunięcie tkanek zajętych przez nowotwór. Sposób postępowania i dobór leczenia uzależniony jest od głębokości naciekania i rozległości zmiany.
asc h czy to rak